Τι είναι το μετατραυματικό στρες;

Η διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) είναι ένα σοβαρό πρόβλημα ψυχικής υγείας που παλαιότερα αποδιδόταν αποκλειστικά στους βετεράνους. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι είναι κάτι παραπάνω από αυτό.

Πολλοί από εμάς γνωρίζουν αυτήν την αίσθηση του "παρ' ολίγον". Είτε πρόκειται για ένα αυτοκίνητο που πλησιάζει πολύ κοντά είτε για έναν ιατρικό συναγερμό στα επείγοντα περιστατικά, αυτό το "παρ' ολίγον" είναι μια αξέχαστη εμπειρία.

Κάθε φορά που βιώνουμε ένα τραυματικό γεγονός, αρκετά από τα συστήματα του σώματος ανεβάζουν ταχύτητα. Ο υποθάλαμος και η υπόφυση στέλνουν ένα κύμα ορμονών του στρες, προετοιμάζοντάς μας να πολεμήσουμε, να φύγουμε ή να παγώσουμε.

Όταν ο κίνδυνος έχει περάσει, πολλοί άνθρωποι είναι σε θέση να περάσουν σε κάτι άλλο και να "τον ξεφορτωθούν", όπως λέμε. Ωστόσο, για κάποιους από εμάς, αυτό το αίσθημα του να βρισκόμαστε σε κατάσταση ύψιστου συναγερμού μπορεί να επιμείνει για εβδομάδες, μήνες ή και χρόνια, συνοδευόμενο από άλλα συμπτώματα.

Οι άνθρωποι που ζουν με διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) βιώνουν μια υψηλή απόκριση "μάχης ή φυγής". Οι αντιλαμβανόμενες απειλές ενεργοποιούν το αυτόνομο νευρικό τους σύστημα, προκαλώντας χημικές εναλλαγές στον εγκέφαλο. Αυτό δημιουργεί μια αίσθηση κινδύνου και άλλα συμπτώματα, ακόμη και όταν δεν υπάρχει πραγματική απειλή ή η απειλή δεν είναι πλέον παρούσα.

Αν τα παραπάνω σας ακούγονται γνώριμα, να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Το PTSD δεν είναι μια ασυνήθιστη ασθένεια και με το σωστό σχέδιο αντιμετώπισης μπορείτε να διαχειριστείτε τα συμπτώματά σας.

Με ποια συχνότητα εμφανίζεται το PTSD;

Πολλοί άνθρωποι θα βιώσουν ένα τραυματικό γεγονός χωρίς περαιτέρω επιπλοκές, αλλά ένα μικρό ποσοστό θα αναπτύξει PTSD.

Η εξάπλωση του PTSD εκτιμάται σε 5-12% στον γενικό πληθυσμό. Τα στοιχεία αυτά προέρχονται κυρίως από παλιές μελέτες που διεξήχθησαν από αμερικάνικες οργανώσεις, οι οποίες ανανεώθηκαν το 2017.

Το PTSD είναι πιο διαδεδομένο μεταξύ των ατόμων που εργάζονται σε εργασιακά περιβάλλοντα υψηλού στρες, όπως οι πυροσβέστες, οι ομάδες άμεσης επέμβασης, οι αστυνομικοί και οι βετεράνοι.

Αιτίες του PTSD

Το PTSD ονομαζόταν παλαιότερα «το σύνδρομο της οβίδας » ή «το σύνδρομο κούρασης του πολέμου» και πολλοί άνθρωποι μπορεί να γνωρίζουν αυτήν την πάθηση από τη συσχέτισή της με τους βετεράνους πολέμου.

Σήμερα ονομάζεται διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD), επειδή μπορεί να αναπτυχθεί από μια σειρά διαφορετικών καταστάσεων. Αυτό που τα συνδέει μεταξύ τους είναι μια πραγματική ή αντιλαμβανόμενη απειλή κινδύνου, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει πιθανή απώλεια ζωής.

Ορισμένες αιτίες του PTSD είναι:

• φυσική καταστροφή
• εγκληματική βία
• σοβαρό ιατρικό περιστατικό
• επιθανάτια εμπειρία
• απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου
• σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση
• ατυχήματα σε μεταφορικά μέσα (αυτοκίνητο, αεροπλάνο, κλπ.)

Σε γενικές γραμμές, οποιοδήποτε στρεσογόνο γεγονός στο οποίο νιώθετε φόβο, σοκ, τρόμο ή αδυναμία μπορεί να προκαλέσει μετατραυματικό στρες.

Παράγοντες κινδύνου για PTSD

Οι ερευνητές δεν γνωρίζουν ακόμη γιατί κάποιοι άνθρωποι αναπτύσσουν PTSD και άλλοι όχι. Υπάρχει, όμως, μια σειρά παραγόντων που μπορούν να αυξήσουν τις πιθανότητες διάγνωσης. Μερικοί από αυτούς είναι οι εξής:

• έλλειψη δικτύου υποστήριξης
• ιστορικό άλλων προβλημάτων ψυχικής υγείας
• προηγούμενες εμπειρίες κακοποίησης, συχνά στην παιδική ηλικία
• κακή σωματική υγεία
• το να είσαι γυναίκα
• σωματικοί τραυματισμοί

Ένας άλλος παράγοντας που μπορεί να συμβάλει στο PTSD είναι να βιώσει κανείς ένα στρεσογόνο γεγονός μετά από ένα τραυματικό γεγονός, όπως π.χ. να πάρει διαζύγιο λίγο μετά από ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό ατύχημα.

Η γενετική θα μπορούσε επίσης να παίξει κάποιο ρόλο. Σε μαγνητικές τομογραφίες εγκεφάλου ατόμων με PTSD, η έρευνα δείχνει ότι ο ιππόκαμπος - το τμήμα του εγκεφάλου που σχετίζεται με τις αναμνήσεις και τη συναισθηματική ρύθμιση - είναι μικρότερος και έχει διαφορετικό σχήμα από εκείνο των ατόμων χωρίς PTSD.

Συμπτώματα του PTSD

Είναι φυσιολογικό τις πρώτες ημέρες μετά από ένα τραυματικό γεγονός να νιώθετε καταβεβλημένοι, να κλαίτε ή να δυσκολεύεστε να συγκεντρωθείτε. Αυτά τα συμπτώματα δεν υποδηλώνουν απαραίτητα μια μακροχρόνια πάθηση.

Τα συμπτώματα του PTSD τείνουν να διαρκούν περισσότερο, να διαταράσσουν τις καθημερινές σας δραστηριότητες και να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική ποιότητα ζωής σας. Αναδύονται συνήθως εντός 3 μηνών από το τραυματικό γεγονός, αν και μπορεί να εμφανιστούν και αργότερα.

1. Συμπτώματα εισβολής

Αυτά τα συμπτώματα - που ονομάζονται συμπτώματα αναβίωσης στις παλαιότερες εκδόσεις του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM) - είναι αυτά που σας οδηγούν πίσω στο τραύμα.

• αναδρομές στο παρελθόν ή διασχιστικές αντιδράσεις
• εφιάλτες ή δυσάρεστα όνειρα
• έντονες και δυσάρεστες αναμνήσεις, εικόνες ή σκέψεις
• συναισθηματική ή σωματική δυσφορία όταν σκέφτεστε το τραυματικό γεγονός

2. Συμπτώματα αποφυγής

Αυτά τα συμπτώματα ή αυτές οι συμπεριφορές είναι ακριβώς όπως ακούγονται. Πιθανότατα θα αποφεύγετε ο,τιδήποτε σας θυμίζει το τραυματικό γεγονός, όπως:

• ανθρώπους
• μερη
• καταστάσεις

Μπορεί επίσης να αποφεύγετε να σκέφτεστε και να μιλάτε για το τραυματικό γεγονός.

Για παράδειγμα, αν έχετε μετατραυματικό στρες εξαιτίας ενός αυτοκινητιστικού ατυχήματος, μπορεί να αποφεύγετε το μέρος όπου συνέβη το ατύχημα ή να αποφεύγετε εντελώς την οδήγηση.

Άλλες εξωτερικές υπενθυμίσεις μπορεί να περιλαμβάνουν ήχους και οσμές, οποιαδήποτε αισθητηριακά ερεθίσματα που θα ανέσυραν την εν λόγω ανάμνηση.

3. Συμπτώματα εγρήγορσης και αντίδρασης

Αυτή η κατηγορία συμπτωμάτων περιλαμβάνει σωματικές αντιδράσεις στο τραύμα ή στις αναμνήσεις του τραύματος. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• ευερεθιστότητα
• αίσθημα εξάντλησης
• δυσκολία συγκέντρωσης
• αυξημένη απόκριση τρόμου
• ξαφνικές εκρήξεις θυμού

4. Συμπτώματα διάθεσης και γνωστικά συμπτώματα

Οι σκέψεις, οι πεποιθήσεις και τα συναισθήματά μας επηρεάζονται από τη διάθεσή μας. Αντίστροφα, η διάθεσή μας επηρεάζεται από τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις πεποιθήσεις μας. Τα νοσηρά μοτίβα σκέψης μπορεί να είναι προϊόν του PTSD. Μερικά από αυτά περιλαμβάνουν:

• αρνητικό εσωτερικό μονόλογο
• αισθήματα ενοχής ή αυτοκατηγορίας
• προβλήματα μνήμης
• έλλειψη ενδιαφέροντος για πράγματα που μας ευχαριστούν

5. Σωματικά συμπτώματα

Αν και δεν περιλαμβάνονται στην τελευταία έκδοση του DSM, τα σωματικά συμπτώματα του PTSD μπορεί να προσομοιάζουν με μια κρίση πανικού. Ορισμένα σωματικά συμπτώματα είναι:

• εφίδρωση
• τρέμουλο
• ζάλη
• πονοκέφαλοι
• θωρακικοί πόνοι
• πόνοι στο στομάχι
• ανεξήγητοι πόνοι και ενοχλήσεις
• κόπωση που προκαλείται από εφιάλτες ή διαταραχές του ύπνου

6. Συμπτώματα του PTSD στα παιδιά

Δεν είναι μόνο οι ενήλικες που πάσχουν από PTSD - μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία. Στα παιδιά, ορισμένα από τα συμπτώματα του PTSD μπορεί να είναι:

• ενούρηση στο κρεβάτι
• εφιάλτες
• αυξημένη προσκόλληση στους ενήλικες
• έκφραση του τραύματος μέσω της τέχνης ή του παιχνιδιού

Στην περίπτωση τραύματος που οφείλεται σε σεξουαλική κακοποίηση, τα παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν:

• χαμηλή αυτοεκτίμηση
• φόβο, θλίψη, απομόνωση
• επιθετικότητα (επιθετική συμπεριφορά)
• μη φυσιολογική σεξουαλική συμπεριφορά
• αυτοακρωτηριασμό
• κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικών ουσιών

Θεραπεία του PTSD

Παρ’όλο που δεν υπάρχει τρόπος να αποτρέψουμε ένα τραυματικό γεγονός από το να συμβεί, υπάρχουν τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων που προκύπτουν έπειτα από ένα τραύμα.

Οι ερευνητές έχουν επισημάνει ορισμένους παράγοντες αντοχής, οι οποίοι αποτελούν χαρακτηριστικά των ανθρώπων που μπορούν να προσαρμοστούν και να αναπτυχθούν μετά το τραύμα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• η ικανότητα να ζητούν ανοιχτά βοήθεια
• η επιτυχία στην ανάπτυξη στρατηγικών αντιμετώπισης
• μια αίσθηση θετικότητας σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισαν το τραύμα τους

Όσοι ασκούν την "ενεργητική προσαρμογή" με αυτόν τον τρόπο μπορούν να ανακάμψουν πιο γρήγορα από το PTSD. Ορισμένοι αναρρώνουν μέσα σε 6 μήνες. Για άλλους, η θεραπεία μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια.

Η θεραπεία για το PTSD συχνά περιλαμβάνει συνδυασμό ψυχοθεραπείας και φαρμακευτικής αγωγής.

1. Ψυχοθεραπεία

Οι έρευνες δείχνουν ότι η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι μια αποτελεσματική θεραπευτική επιλογή για το PTSD.

• Θεραπεία γνωστικής επεξεργασίας (CPT). Αυτή η τεχνική χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στην επεξεργασία του τραύματος, καθώς πολλοί άνθρωποι δεν είναι σε θέση να το αντιμετωπίσουν άμεσα μετά το συμβάν. Η CPT μπορεί επίσης να βοηθήσει κάποιον να αναδομήσει τις πεποιθήσεις του γύρω από αυτό που συνέβη με έναν πιο χρήσιμο τρόπο.
• Θεραπεία παρατεταμένης έκθεσης. Πρόκειται για ένα είδος γνωστικής συμπεριφορικής θεραπείας που περιλαμβάνει τη σταδιακή ανάδειξη αναμνήσεων ή καταστάσεων που σχετίζονται με ένα τραύμα και τις οποίες αποφεύγετε από τότε που συνέβη το συμβάν. Η τεχνική αυτή εφαρμόζεται αργά, με ασφάλεια και συστηματικότητα. Θα μπορούσατε επίσης να μάθετε τεχνικές καρδιακής συνοχής που θα σας βοηθήσουν να διαχειριστείτε το άγχος σας.
• Απευαισθητοποίηση και επανεπεξεργασία μέσω οφθαλμικών κινήσεων (EMDR). Το EMDR χρησιμοποιεί ήπιους τόνους ή βίντεο για να διακόψει μοτίβα σκέψης ή πεποιθήσεις. Εκτεταμένες έρευνες δείχνουν ότι το EMDR μπορεί να μειώσει το άγχος, την κατάθλιψη, την κόπωση και την παράνοια.

2. Φαρμακευτική αγωγή

Η φαρμακευτική αγωγή (από μόνη της) δεν θεραπεύει το PTSD. Ο κύριος σκοπός της είναι να σας υποστηρίξει στη θεραπεία σας χάρη σε ορισμένες θετικές επιδράσεις στα συμπτώματα του PTSD, όπως το άγχος, την κατάθλιψη και τις διαταραχές του ύπνου.

Για να έχετε ένα καλό ιατρικό θεραπευτικό πλάνο, θα πρέπει να κλείσετε ένα ραντεβού με τον οικογενειακό σας γιατρό ή έναν γενικό γιατρό που έχει προηγούμενη γνώση του ιστορικού σας.

Διαβάστε ολόκληρο το έγγραφο.

Τι είναι η σχιζοφρένεια;

Η σχιζοφρένεια είναι μια χρόνια ψυχική νόσος που επηρεάζει τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά. Χαρακτηρίζεται από συμπτώματα όπως παραληρητικές ιδέες και ψευδαισθήσεις.

Όλοι μπορούν να την εκδηλώσουν. Αυτή η ψυχική ασθένεια αναπτύσσεται συχνότερα στα τέλη της εφηβείας και στις αρχές των τριάντα ετών. Εκτιμάται ότι επηρεάζει μεταξύ 0,7% και 1% του παγκόσμιου πληθυσμού και περίπου 600.000 άτομα στη Γαλλία.

Οι λανθασμένες αντιλήψεις και ο στιγματισμός γύρω από αυτή τη διαταραχή είναι συνηθισμένες. Παρά την πρόοδο στην κατανόηση των αιτιών και της θεραπείας της, η ασθένεια μπορεί να προκαλέσει δυσκολίες στους ερευνητές, στους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης και, κυρίως, σε όσους τη βιώνουν.

Η αντιμετώπιση της σχιζοφρένειας απαιτεί συνεχή θεραπεία, γι' αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις επιλογές σας και τον τρόπο με τον οποίο μπορείτε να βοηθήσετε τον εαυτό σας ή κάποιον άλλον που ζει με την ασθένεια.

Συμπτώματα της σχιζοφρένειας

Ορισμένα συμπτώματα της σχιζοφρένειας μπορεί να είναι ευκολότερο να αναγνωριστούν, επειδή ξεχωρίζουν με σαφήνεια από τη συνήθη συμπεριφορά του ατόμου.

Τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας ταξινομούνται συχνά σε τρεις διαστάσεις: θετικά, αρνητικά και συμπτώματα αποδιοργάνωσης. Μπορείτε να φανταστείτε τα συμπτώματα ως εκείνα που ενισχύουν τις συμπεριφορές (θετικά) και εκείνα που τις αποδυναμώνουν (αρνητικά).

Για παράδειγμα, τα συμπτώματα της θετικής διάστασης συχνά περιλαμβάνουν ψευδαισθήσεις ή παραληρήματα, συμπτώματα που δεν θα εμφανίζονταν σε όλους. Τα συμπτώματα της αρνητικής διάστασης διαταράσσουν συναισθήματα, συμπεριφορές και κοινές ικανότητες, προκαλώντας, για παράδειγμα, απουσία συναισθημάτων.

1. Θετική διάσταση : Τροποποίηση της βιωματικής εμπειρίας (διαταραχή της σχέσης με το περιβάλλον και με το ίδιο το σώμα - ψευδαισθήσεις και παραληρητικές ιδέες).
2. Αρνητική διάσταση : Αδυναμία δράσης ή εκδήλωσης συναισθήματος.
3. Διάσταση αποδιοργάνωσης : Αδυναμία δόμησης της συμπεριφοράς και του λόγου του ατόμου βάσει ενός δομημένου σχεδίου.

1. Τα θετικά συμπτώματα:

• Λεκτικές ψευδαισθήσεις: ακρόαση φωνών όταν κανείς δεν μιλάει
• Αισθητηριακές ψευδαισθήσεις: Βαθιές σωματικές αντιδράσεις χωρίς οργανική αιτιολογία
• Σύνδρομο επιρροής: Αίσθηση ότι οι πράξεις του ατόμου ελέγχονται από μια εξωτερική δύναμη
• Επιβαλλόμενες σκέψεις: Σκέψεις που υποβάλλονται στο μυαλό από μια εξωτερική δύναμη
• Διάχυση της σκέψης: Εντύπωση ότι οι άλλοι διαβάζουν τις σκέψεις του ατόμου
• Υποκλοπή σκέψεων: Εντύπωση ότι οι άλλοι υποκλέπτουν τις σκέψεις
• Παραληρητικές ιδέες: Πεποιθήσεις που δεν βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα (παραισθήσεις)

2. Τα αρνητικά συμπτώματα:

• Αβουλησία: Αποδυνάμωση της βούλησης
• Απραξία: Αδυναμία ανάληψης δράσης
• Ανηδονία: Αδυναμία να νιώσει κανείς ευχαρίστηση
• Έλλειψη σωματικής ενέργειας: Έλλειψη ενέργειας, έλλειψη πρωτοβουλίας
• Παραμέληση προσωπικής υγιεινής: Αδυναμία να φροντίσει κανείς τον εαυτό του

3. Τα συμπτώματα αποδιοργάνωσης:

• Κινητική ασυνέπεια: Αποδιοργανωμένη δραστηριότητα
• Ασυνάρτητη ομιλία, σχιζοφασία: λόγος που είναι δύσκολο ή αδύνατο να γίνει κατανοητός
• Παραλογισμοί, νεολογισμοί: Χρήση ακατάλληλων ή επινοημένων όρων
• Διακοπή της ομιλίας: Απότομες διακοπές της ομιλίας
• Παράξενες αντιδράσεις: Αλλόκοτη συμπεριφορά ή γλώσσα

Σύμφωνα με το DSM-5, για να διαγνωστεί ένα άτομο με σχιζοφρένεια, πρέπει να εμφανίζει τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα συμπτώματα, τις περισσότερες φορές για τουλάχιστον ένα μήνα:

• Παραληρητικές ιδέες (παραισθήσεις)
• Ψευδαισθήσεις
• Ασυνάρτητη ομιλία ή ομιλία που αλλάζει γρήγορα από το ένα θέμα στο άλλο
• Σοβαρά αποδιοργανωμένη συμπεριφορά, όπως προβλήματα με την κινητική λειτουργία, ανεξήγητη διέγερση ή ζάλη ή κατατονία
• Αρνητικά συμπτώματα (π.χ. να μένεις καθιστός χωρίς κανένα ενδιαφέρον για να πας στη δουλειά, στο σχολείο ή να συμμετέχεις σε δραστηριότητες)

Πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα από τα τρία πρώτα συμπτώματα (παραληρητικές ιδέες, ψευδαισθήσεις και αποδιοργανωμένη ομιλία).

Αυτά τα συμπτώματα πρέπει να επηρεάζουν αισθητά έναν ή περισσότερους βασικούς τομείς της ζωής σας, όπως η εργασία, οι σχέσεις ή απλώς η φροντίδα του εαυτού γενικά.

Πρέπει επίσης να υπάρχουν συνεχείς ενδείξεις ενοχλήσεων κατά τους τελευταίους έξι μήνες, με τουλάχιστον ένα μήνα ενεργών συμπτωμάτων.

Παραληρητικές ιδέες (παραισθήσεις)

Οι παραληρητικές ιδέες είναι σταθερές πεποιθήσεις που δεν αλλάζουν, ακόμη και όταν σας δίνονται αποδείξεις ότι οι πεποιθήσεις αυτές δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν μια ποικιλία παραληρητικών ιδεών, όπως:

• Παραλήρημα καταδίωξης («οι άνθρωποι θα μου κάνουν κακό»)
• Παραλήρημα αναφοράς («οι άνθρωποι μου στέλνουν μυστικά σήματα»)
• Παραλήρημα μεγαλείου («είμαι πλούσιος, διάσημος και γνωστός σε όλο τον κόσμο»)
• Ερωτομανία («ξέρω ότι αυτό το άτομο είναι ερωτευμένο μαζί μου»)
• Μηδενιστικό παραλήρημα («έρχεται το τέλος του κόσμου»)
• Σωματικό παραλήρημα («το συκώτι μου μπορεί να μετατρέψει οποιοδήποτε δηλητήριο σε αβλαβή ουσία»)

Ψευδαισθήσεις

Οι ψευδαισθήσεις σχετίζονται με "μη πραγματικές" αντιλήψεις ή με την βίωση κάποιου πράγματος που κάποιος άλλος δεν κάνει - όπως το να βλέπεις κάτι που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα.

Οι ψευδαισθήσεις μπορούν να επηρεάσουν οποιαδήποτε από τις αισθήσεις σας, αλλά συχνότερα εμφανίζονται ως ακουστικές ψευδαισθήσεις, όπως το να ακούτε φωνές που δεν υπάρχουν.

Αποδιοργανωμένη ομιλία

Η αποδιοργανωμένη ομιλία παραπέμπει σε ομιλία που δεν περιέχει τις αναμενόμενες λογικές συνδέσεις μεταξύ σκέψεων ή μεταξύ ερωτήσεων και απαντήσεων.

Ένα άτομο μπορεί να μετακινηθεί από το ένα θέμα στο άλλο χωρίς να ολοκληρώσει τη σκέψη του. Τα θέματα μπορεί να είναι χαλαρά συνδεδεμένα ή χωρίς καμία σύνδεση μεταξύ τους.

Διάγνωση σχιζοφρένειας

Συχνά οι άνθρωποι διαγιγνώσκονται με σχιζοφρένεια στην πρώιμη ενήλικη ζωή τους, όταν εμφανίζουν για πρώτη φορά ένα επεισόδιο παραληρητικών ιδεών ή ψευδαισθήσεων.

Η πάθηση διαγιγνώσκεται πιο συχνά επίσημα από ψυχίατρο. Ωστόσο, μπορεί να επιθυμείτε να ζητήσετε πρώτα βοήθεια από τον γιατρό σας.

Ο επαγγελματίας υγείας θα χρησιμοποιήσει πιθανότατα έναν συνδυασμό αξιολογήσεων και εξετάσεων για να κάνει τη διάγνωσή, όπως για παράδειγμα:

• εξετάσεις αίματος
• σωματικές εξετάσεις
• απεικονιστικές εξετάσεις, συμπεριλαμβανομένης της μαγνητικής τομογραφίας (MRI) ή της αξονικής τομογραφίας (CT)
• ερωτήσεις σχετικά με το ιατρικό ιστορικό, την ψυχική υγεία και το οικογενειακό ιατρικό ιστορικό σας

Θα αποκλείσει επίσης τυχόν άλλες πιθανές αιτίες των συμπτωμάτων, όπως η χρήση ουσιών ή άλλα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Θεραπεία σχιζοφρένειας

Αν και δεν υπάρχει ίαση για τη σχιζοφρένεια, υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες, όπως:

• φαρμακευτική αγωγή
• ψυχοθεραπεία
• θεραπεία κοινωνικής υποστήριξης
• επαγγελματική επανένταξη
• εργαλεία ευεξίας, τρόπου ζωής και αυτοφροντίδας

Κάθε άτομο ανταποκρίνεται στη φαρμακευτική αγωγή με διαφορετικό τρόπο, γι' αυτό είναι σημαντικό να συνεργάζεστε στενά με έναν γιατρό έμπειρο στη θεραπεία της σχιζοφρένειας. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συχνά για τη σχιζοφρένεια ονομάζονται αντιψυχωσικά.

Εκτός από τα φάρμακα, πολλά άτομα με σχιζοφρένεια επωφελούνται επίσης από μια μορφή ψυχοθεραπείας ή θεραπείας κοινωνικής υποστήριξης, γνωστή ως ψυχοκοινωνική αποκατάσταση.

Υπάρχουν διάφοροι άλλοι τρόποι διαχείρισης των συμπτωμάτων της σχιζοφρένειας:

• τήρηση δομημένων καθημερινών συνηθειών
• παροχή υποστήριξης από φίλους, την οικογένεια ή μια ομάδα υποστήριξης για σχιζοφρένεια
• δημιουργία ενός σχεδίου για το τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση κρίσης
• χρήση τεχνικών αντιμετώπισης του άγχους, καθώς το άγχος μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα

Αν και μπορείτε να διαχειριστείτε τη σχιζοφρένειά σας, μπορεί να υπάρξουν και συμβαίνουν υποτροπές. Η θεραπεία συνεχίζεται γενικά καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής σας.

Η ζωή με τη σχιζοφρένεια και η διαχείρισή της

Η ζωή με τη σχιζοφρένεια μπορεί να είναι δύσκολη, όπως συμβαίνει με κάθε χρόνια ασθένεια, αλλά η σωστή διαχείριση και η αποτελεσματική συμβίωση με τη σχιζοφρένεια είναι εφικτή.

Ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχετε αυτό είναι να βρείτε και να ακολουθήσετε ένα θεραπευτικό πρόγραμμα που σας εξυπηρετεί, να αναγνωρίσετε την κατάστασή σας, να εκπαιδεύσετε τους άλλους και να έχετε ένα σύστημα υποστήριξης όταν προκύπτουν προκλήσεις.

Στόχος των επαγγελματιών υγείας είναι να σας βοηθήσουν να μείνετε εκτός νοσοκομείου και να αποτρέψουν τυχόν επεισόδια ή υποτροπές στο μέλλον. Η στενή συνεργασία με την ομάδα υγειονομικής περίθαλψης και η ενημέρωσή τους για τυχόν συμπτώματα ή αλλαγές μπορεί να σας βοηθήσει.

Ορισμένα άτομα μπορεί να στραφούν στη χρήση ουσιών, όπως τα ναρκωτικά ή το αλκοόλ, για να διαχειριστούν ή να αποφύγουν τα συμπτώματα της ασθένειάς τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα προβλήματα, γι' αυτό επικοινωνήστε με το γιατρό σας αν νομίζετε ότι καταφεύγετε σε ουσίες για να νιώσετε ανακούφιση.

Δεν χρειάζεται να τα βγάλετε πέρα μόνοι σας. Συχνά είναι πολύ χρήσιμο να έχετε την υποστήριξη της οικογένειας, των φίλων ή άλλων ατόμων με σχιζοφρένεια.

Υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για να διαχειριστείτε τη σχιζοφρένεια· να είστε περήφανοι για τη δουλειά και την προσπάθεια που καταβάλλετε για να ζήσετε με την ασθένειά σας και να τη διαχειριστείτε.

Διαβάστε ολόκληρο το έγγραφο.

Τι ειναι η νευρικη ανορεξια;

Αρχικά, είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι η ανορεξία ως σύμπτωμα μπορεί να οφείλεται σε διάφορες ασθένειες. Όταν μιλάμε για νευρική ανορεξία, μιλάμε συγκεκριμένα για την ψυχολογική διαταραχή που προκαλεί την ανορεξία.

Η νευρική ανορεξία είναι, λοιπόν, μια ψυχολογική διαταραχή της διατροφικής συμπεριφοράς που σας κάνει να πιστεύετε ότι πρέπει να χάσετε βάρος, γεγονός που με τη σειρά του σας ωθεί να περιορίζετε την κατανάλωση τροφής. Εάν πάσχετε από νευρική ανορεξία, μπορεί να πιστεύετε ότι έχετε περισσότερο βάρος απ’ ό,τι έχετε ή ότι το σώμα σας είναι πιο χοντρό απ’ ό,τι είναι στην πραγματικότητα. Τα συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας μπορεί να έχουν αντίκτυπο στη σωματική και συναισθηματική σας ευημερία. Μπορούν επίσης να διαταράξουν τις σχέσεις σας με τους οικείους σας.

Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που συνεπάγεται γενικά μια έντονη προσήλωση στις διαστάσεις του σώματος και τον περιορισμό της πρόσληψης τροφής. Επηρεάζει τη γενική ευημερία του ατόμου μέσω του ελέγχου, της ντροπής και της αυτοεκτίμησης.

Η νευρική ανορεξία επιφέρει συμπεριφορές όπως:

• δίαιτα
• περιορισμός διατροφικής πρόσληψης
• καταναγκαστική σωματική άσκηση
• κάθαρση (να προκαλείς εμετούς στον εαυτό σου ή να χρησιμοποιείς καθαρτικά σε υπερβολικό βαθμό)

Αν και οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με ανορεξία, κάποιες έρευνες της Savannah R. Roberts υποστηρίζουν ότι το στίγμα των διατροφικών διαταραχών μπορεί να παίζει ρόλο στο χαμηλό ποσοστό διάγνωσης της νευρικής ανορεξίας στους άνδρες.

Το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) χρησιμοποιεί τον δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) στα πλαίσια των κατευθυντήριων γραμμών για τη διάγνωση της νευρικής ανορεξίας.

Αν και η ανορεξία συνδέεται με χαμηλό δείκτη μάζας σώματος, ορισμένα άτομα με νευρική ανορεξία μπορεί να μην εμπίπτουν στην κατηγορία χαμηλού ή ακόμη και μεσαίου βάρους σύμφωνα με τους υπολογισμούς του δείκτη μάζας σώματος.

Τα άτομα που παρουσιάζουν άλλα συμπτώματα νευρικής ανορεξίας, αλλά που δεν θεωρούνται ότι έχουν ανεπαρκές βάρος, μπορεί να πάσχουν από άτυπη ανορεξία, σύμφωνα με έρευνα της K. Jean Forney MS.

Οι έρευνες της Andrea K. Garber δείχνουν ότι τα άτομα με άτυπη ανορεξία υφίστανται σε μεγάλο βαθμό τις ίδιες επιπτώσεις στην υγεία με ένα άτομο με ανορεξία που διαθέτει λιγότερο βάρος.

Αυτό σημαίνει ότι, ανεξάρτητα από το τρέχον βάρος σας, η ανορεξία μπορεί να επιφέρει επιπλοκές στην υγεία σας που να απαιτούν εντατική φροντίδα.

Τύποι νευρικής ανορεξίας

Το DSM-5 απαριθμεί δύο υποκατηγορίες της νευρικής ανορεξίας:

• Περιοριστικός τύπος. Τα άτομα που πάσχουν από αυτό τον τύπο ανορεξίας μπορεί να περιορίσουν τη διατροφή τους και να ακολουθήσουν ένα αυστηρό πρόγραμμα άσκησης.
• Ο τύπος της υπερφαγίας και της κάθαρσης. Τα άτομα που πάσχουν από αυτόν τον τύπο ανορεξίας επιδίδονται σε κύκλους υπερφαγίας και κάθαρσης, καθώς και σε περιορισμό της διατροφικής τους πρόσληψης.

Ένα άτομο που πάσχει από ανορεξία μπορεί να υποφέρει από υποσιτισμό (και τις συνέπειές του), αν ο οργανισμός του δεν λαμβάνει τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να λειτουργήσει σωστά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε καταστάσεις που απαιτούν ιατρική φροντίδα.

Συμπτώματα και σημάδια της νευρικής ανορεξίας

Τα συμπτώματα της νευρικής ανορεξίας μπορεί να ποικίλλουν σημαντικά και δεν εμφανίζει όλοι οι άνθρωποι όλα τα ακόλουθα συμπτώματα.

Σωματικά συμπτώματα και σημάδια

• ακανόνιστη έμμηνος ρύση ή απώλεια της έμμηνου ρύσης
• δυσκολίες συγκέντρωσης
• κοιλιακοί πόνοι ή δυσκοιλιότητα
• αίσθημα κρύου
• κόπωση ή μυϊκή αδυναμία
• λιποθυμία ή ζάλη
• προβλήματα ύπνου
• ξηρό δέρμα ή νύχια που σπάνε
• αραιά, ξηρά ή εύθραυστα μαλλιά
• μαλακές, χνουδωτές τρίχες στα άκρα
• κρύα, γεμάτα κηλίδες ή πρησμένα χέρια ή πόδια

Συναισθηματικά και συμπεριφορικά συμπτώματα και σημάδια

• συνεχείς σκέψεις σχετικά με το φαγητό, το βάρος ή την εικόνα του σώματος
• αυστηρό πρόγραμμα άσκησης
• περιορισμός ορισμένων ομάδων τροφίμων
• αισθήματα κατάθλιψης, ευερεθιστότητας ή άγχους
• αίσθημα «απώλειας ελέγχου»
• αίσθημα απομόνωσης
• τάση να τρώτε μόνοι σας παρά με την οικογένεια ή τους φίλους σας
• τελετουργικά ή συνήθειες που σχετίζονται με την ώρα του γεύματος
• ανησυχία ή αποφυγή να τρώτε δημόσια
• το να μαγειρεύετε για τους άλλους χωρίς να φάτε εσείς

Πώς να λάβετε διάγνωση για νευρική ανορεξία

Σύμφωνα με το DSM-5, τα διαγνωστικά κριτήρια για τη νευρική ανορεξία είναι τα εξής:

• περιορισμός διατροφής που οδηγεί σε απώλεια βάρους και επηρεάζει αρνητικά την υγεία
• ισχυρός φόβος για αύξηση βάρους (ακόμα κι αν η μεγαλύτερη απώλεια βάρους θα αύξανε τον κίνδυνο εμφάνισης ιατρικών παθήσεων)
• διαφορετική αντίληψη για το σώμα σας σε σχέση με αυτή άλλων ατόμων
• αυτοεκτίμηση ή αίσθηση του εαυτού που συνδέεται με το αν αισθάνεστε καλά ή άσχημα με το σώμα σας
• έλλειψη αναγνώρισης ή άρνηση της απώλειας βάρους

Πολλά άτομα που πάσχουν από ανορεξία παρουσιάζουν, επίσης, μία ή περισσότερες συνακόλουθες ψυχικές διαταραχές. Η πλειονότητα των διαγνώσεων έχει δείξει ότι τα άτομα που πάσχουν από νευρική ανορεξία μπορεί επίσης να παρουσιάζουν συμπτώματα:

• αγχώδων διαταραχών
• μείζονος κατάθλιψης
• ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής (OCD)
• διαταραχών που συνδέονται με τη χρήση ουσιών

Τα άτομα που πάσχουν από νευρική ανορεξία είναι επίσης πιο πιθανό να ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού.

Τα αίτια της νευρικής ανορεξίας

Η νευρική ανορεξία προκύπτει από ένα συνδυασμό βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων:

• γενετική
• χημεία του εγκεφάλου
• οικογενειακές συμπεριφορές
• πεποιθήσεις για την εμφάνιση

Αυτοί οι παράγοντες μπορούν να καταστήσουν ένα άτομο πιο επιρρεπή να αναπτύξει νευρική ανορεξία. Δεν είναι σπάνιο για κάποιον που πάσχει από νευρική ανορεξία να έχει προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό άγχους, κατάθλιψης ή ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής.

Σύμφωνα με την αμερικάνικη Εθνική Ένωση Διατροφικών Διαταραχών (NEDA), άλλοι πιθανοί παράγοντες και αίτια της νευρικής ανορεξίας είναι οι εξής:

Βιολογικοί παράγοντες

• ύπαρξη μέλους οικογένειας με διατροφική διαταραχή
• ύπαρξη μέλους οικογένειας με ψυχική ασθένεια
• ιστορικό δίαιτας
• διαβίωση με διαβήτη τύπου 1, καθώς έρευνα της Margo E. Hanlan υποδεικνύει υψηλότερα ποσοστά διατροφικών διαταραχών σε άτομα με διαβήτη τύπου 1.

Ψυχολογικοί παράγοντες

• αίσθημα δυσφορίας με το σώμα σας
• τελειομανία
• αγχώδης διαταραχή
• προτίμηση για τάξη

Κοινωνικοί παράγοντες

• το να έχετε πέσει θύμα εκφοβισμού στο παρελθόν
• το να έχετε στιγματιστικές ιδέες σχετικά με το βάρος
• απομόνωση και μοναξιά
• ιστορικό οικογενειακών ή γενεαλογικών ψυχικών τραυμάτων

Θεραπευτικές επιλογές για τη νευρική ανορεξία

Η θεραπεία της νευρικής ανορεξίας μπορεί να είναι δύσκολη. Ένα άτομο που πάσχει από αυτή τη διατροφική διαταραχή δεν αντιλαμβάνεται ότι πάσχει από μια πάθηση που επηρεάζει την ευημερία του.

Ένα από τα πρώτα βήματα στη θεραπεία μπορεί να είναι η συζήτηση με έναν ειδικό σε θέματα διατροφικών διαταραχών. Αφού μιλήσετε με έναν επαγγελματία υγείας, εκείνος μπορεί να σας προτείνει ένα πρόγραμμα θεραπείας για την ανορεξία ή μια άλλη προσέγγιση προσαρμοσμένη στις ανάγκες σας.

Αυτός είναι, γενικά, ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουμε τη θεραπεία της νευρικής ανορεξίας:

Ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία είναι μία ευρέως αποδεκτή θεραπεία για τη νευρική ανορεξία. Μπορεί να λάβει χώρα σε νοσοκομειακό περιβάλλον (με νοσηλεία) ή στα εξωτερικά ιατρεία (με ραντεβού, αλλά μένοντας στο σπίτι).

Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT) είναι ένας δημοφιλής τύπος θεραπείας για τη νευρική ανορεξία. Η CBT επικεντρώνεται στην ταυτοποίηση και τον μετασχηματισμό των μοτίβων σκέψης, των πεποιθήσεων και των ανεπιθύμητων στάσεων που επηρεάζουν τις συμπεριφορές που σχετίζονται με την νευρική ανορεξία.

Η οικογενειακή θεραπεία είναι μία άλλη προσφιλής θεραπεία για την νευρική ανορεξία. Πρόκειται για μία προσέγγιση που επικεντρώνεται στο άτομο και στα μέλη της οικογένειάς του. Μπορεί να βοηθήσει τα μέλη της οικογένειας να μάθουν πώς να υποστηρίζουν τον άνθρωπό τους στη διαδικασία ανάρρωσης.

Φαρμακευτική αγωγή

Δεν υπάρχουν εξειδικευμένα φάρμακα για την νευρική ανορεξία. Ο/Η γιατρός σας μπορεί να σας συνταγογραφήσει αντικαταθλιπτικά, αν εμφανίζετε συμπτώματα κατάθλιψης ή κάποιο άλλο φάρμακο για να αντιμετωπίσετε τυχόν συναφείς ιατρικές επιπλοκές.

Θεραπεία σε κέντρο αποκατάστασης με διαμονή

Η θεραπεία σε κέντρο αποκατάστασης για την νευρική ανορεξία μπορεί να είναι μια καλή επιλογή για άτομα που δεν χρειάζονται εντατική ιατρική φροντίδα, αλλά που εξακολουθούν να χρειάζονται περαιτέρω υποστήριξη.

Αυτή η θεραπεία προϋποθέτει συνεχή ιατρική φροντίδα και παρακολούθηση. Μπορεί να περιλαμβάνει:

• ομαδική θεραπεία
• οικογενειακή θεραπεία
• ατομική θεραπεία
• διατροφικές συμβουλές
• ψυχιατρικές συμβουλές

Νοσηλεία

Η νοσηλεία μπορεί να είναι μια επιλογή για τα άτομα με ανορεξία που χρειάζονται ιατρική και ψυχική φροντίδα. Αν κάποιο άτομο παρουσιάσει τα παρακάτω συμπτώματα, μπορεί να εισαχθεί στο νοσοκομείο μέχρι να σταθεροποιηθεί η κατάστασή του:

• ασταθή ζωτικά σημάδια
• εργαστηριακά αποτελέσματα που υποδεικνύουν σοβαρές ιατρικές παθήσεις
• αυτοκτονικό ιδεασμό, όρος που περικλείει τις αυτοκτονικές ιδέες, τα σχέδια για αυτοκτονία και τις απόπειρες αυτοκτονίας.

Η ανάρρωση από την ανορεξία : Συμβουλές για να φροντίσετε τον εαυτό σας

Η αναζήτηση υποστήριξης μπορεί να είναι μια μορφή αγάπης προς τον εαυτό σας. Ακόμη και αν δουλεύετε με έναν επαγγελματία υγείας, η αυτοφροντίδα μπορεί να υποστηρίξει τη διαδικασία ανάρρωσης από τη νευρική ανορεξία.

Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να φροντίζετε τον εαυτό σας όταν αναρρώνετε από τη νευρική ανορεξία:

• Μιλήστε σε ανθρώπους εμπιστοσύνης. Η επαφή με ένα αγαπημένο σας άτομο που σας στηρίζει μπορεί να σας βοηθήσει να νιώσετε ότι σας ακούνε και σας ενθαρρύνουν.
• Επανεξετάστε τα όρια. Ορισμένοι άνθρωποι διαπιστώνουν ότι κάποιες δραστηριότητες ή σχέσεις επαναφέρουν άσχημες μνήμες από την ανορεξία, καθιστώντας την ανάρρωση πιο δύσκολη. Μπορεί να είναι χρήσιμο να θέσετε συνειδητά όρια σε αυτές τις δραστηριότητες.
• Γίνετε μέλος μιας ομάδας υποστήριξης. Μπορείτε να βρείτε πολλές ομάδες υποστήριξης στο διαδίκτυο. Μπορεί να είναι χρήσιμο για τη θεραπεία σας να ακούσετε τις ιστορίες άλλων ανθρώπων και να μοιραστείτε τις δικές σας.

Πώς να βοηθήσετε ένα άτομο με νευρική ανορεξία;

Πολλά άτομα που ανακάμπτουν από τη νευρική ανορεξία λένε ότι η υποστήριξη της οικογένειάς τους και των φίλων τους έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ανάρρωσή τους.

Ακολουθούν ορισμένοι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε το αγαπημένο σας άτομο με νευρική ανορεξία:

Μάθετε περισσότερα για τη νευρική ανορεξία. Διαβάστε βιβλία και άρθρα, παρακολουθήστε βίντεο ή ακούστε podcasts. Το να μάθετε να ξεχωρίζετε την πραγματικότητα από τη φαντασία μπορεί να σας βοηθήσει να προσφέρετε την καλύτερη δυνατή υποστήριξη.

Πριν τους μιλήσετε για την κατάστασή τους, προετοιμάστε τι θέλετε να τους πείτε. Ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν χρήσιμο να κρατούν σημειώσεις.

Επιλέξτε τον κατάλληλο χρόνο και τόπο για τη συζήτηση. Βεβαιωθείτε ότι γίνεται σε ιδιωτικό χώρο και σε κατάλληλη ώρα, ώστε να μην αισθάνεστε ότι πιέζεστε.

Δείξτε υπομονή και υποστήριξη. Ακούστε προσεκτικά όσα λέει. Μπορείτε έπειτα να εξηγήσετε γιατί ανησυχείτε. Προσπαθήστε να μείνετε στα γεγονότα: «Παρατήρησα ότι τελευταία δεν τρως μαζί μας τα βράδια».

Αποφύγετε ευαίσθητα θέματα που πιθανόν να δημιουργήσουν αρνητικές εμπειρίες στο αγαπημένο σας άτομο. Μην δίνετε τελεσίγραφα, μην κάνετε σχόλια σχετικά με το βάρος και την εμφάνιση, μην κατηγορείτε ή μην αναφέρεστε σε γεγονότα που θα μπορούσαν να προκαλέσουν ντροπή ή μην προσφέρετε απλές λύσεις όπως «απλά ξεκίνα να τρως», καθώς η νευρική ανορεξία είναι μια σύνθετη διαταραχή που απαιτεί κατάλληλη φροντίδα.

Βοηθήστε το αγαπημένο σας άτομο να εξερευνήσει τις πιθανότητες θεραπείας, αν είναι ανοιχτό σ’ αυτή την ιδέα. Μπορείτε επίσης να προσφερθείτε να το βοηθήσετε να κάνει τα πρώτα βήματα, όπως το να κλείσει ένα ραντεβού.

Όταν ένα άτομο με νευρική ανορεξία αναζητά βοήθεια, είτε μόνο του είτε με τη βοήθεια ενός αγαπημένου του προσώπου, η σωστή θεραπεία μπορεί να κάνει μεγάλη διαφορά.

Ανακεφαλαιώνοντας…

Η νευρική ανορεξία είναι μια διατροφική διαταραχή που επηρεάζει τόσο το σώμα όσο και το μυαλό. Για τα άτομα που πάσχουν από νευρική ανορεξία, η θεραπεία μπορεί να έχει αξιόλογο αντίκτυπο στη σωματική και συναισθηματική τους ευημερία.

Υπάρχουν πολλές διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές για τη νευρική ανορεξία. Η αναζήτηση κοινωνικής υποστήριξης και η απόκτηση γνώσεων σχετικά με τη διαταραχή μπορεί επίσης να φανούν χρήσιμες.

Η ζωή με τη νευρική ανορεξία μπορεί να είναι μια απομονωτική εμπειρία, αλλά δεν χρειάζεται να την αντιμετωπίσετε μόνοι σας.

Διαβάστε ολόκληρο το έγγραφο.